Mieszkańcy Branwi doceniając rolę wykształcenia podjęli próbę założenia szkoły elementarnej już XIX w. Dnia 19 września 1865 r. zebrana gromada obu Branwi (Szlacheckiej i Ordynackiej) i Branewki postanowiła o założeniu szkoły dla tych trzech miejscowości. Mieszkańcy deklarowali, że pomogą przy budowie szkoły i pokryją połowę kosztów utrzymania nauczyciela. Inicjatywę poparł ówczesny proboszcz unicki Antoni Kurkiewicz. Niestety władze carskie zgodziły się na nauczanie tylko w języku rosyjskim, co wobec sprzeciwu mieszkańców oznaczało fiasko planów edukacyjnych.
Kolejną inicjatywę budowy szkoły w Branwi podjął pop prawosławny Michał Ochocki. W 1885 r. skierował on pismo do Chełmskiej Dyrekcji Szkolnej z prośbą o otwarcie rosyjskiej szkoły początkowej. W zamyśle duchownego miała ona być narzędziem rusyfikacji i tym samym zdusić opór przeciwko prawosławiu. Plac pod budowę szkoły oddał Żyd kraśnicki Alter Walersztajn. Po zawarciu kontraktu budowlanego ze Szmulem Rozenbaumem ruszyła budowa, którą ukończono w listopadzie 1887 r. W centrum wsi stanął drewniany na kamiennym fundamencie, kryty gontem budynek szkolny. Mieścił w sobie dwie sale lekcyjne i mieszkanie dla nauczyciela. Była to pierwsza szkoła na terenie obecnej gminy Dzwola. Pierwszym nauczycielem jednoklasowej szkoły elementarnej został Dymitr Tchór. Chcąc wypełnić szkołę dziećmi napotkał on na zdecydowany opór mieszkańców, którzy trwali w postanowieniu nie posyłania swoich dzieci do rosyjskiej szkoły. Na zarządzenie sołtysa do szkoły zgłosił się jeden uczeń, zaś od stycznia 1888 r. zapisało się dziesięcioro chłopskich dzieci i kilkoro służby cerkiewnej. W 1889 r. placówkę objął Antoni Raszewski a następnie Mikołaj Makarenko, który w raporcie donosił o niskiej frekwencji. W 1892 r. wynosiła ona trzech chłopskich uczniów. Sytuacja znacznie poprawiła się w następnym roku, kiedy to zapisało się 26 uczniów(18 prawosławnych i 8 katolików). Chłopi potwierdzali swoje poprzednie stanowisko, że niepotrzebna im szkoła, w której nie uczy się po polsku i nie będą posyłać swoich dzieci dopóki nie będzie języka polskiego. W 1899 r. przy szkole powstała biblioteka, mająca za zadanie upowszechniać czytelnictwo. Do 1904 r. skorzystało z niej 250 osób dokonując 2280 wypożyczeń. Negatywne nastawienie mieszkańców do rosyjskiej szkoły znalazło swój upust w strajku szkolnym w 1905 r. Akcja była na tyle skuteczna, że szkoła pozostawała zamknięta przez dwa lata.
Wśród nauczycieli występowała duża rotacja, po Makarence uczyli jeszcze M. Kuźmiński, Filip Wołodko, Iwan Biełjakow, Antoni Panas i Filip Pataj. Szkoła utrzymywała się z dotacji Dyrekcji Szkolnej oraz składek mieszkańców, którzy jednak niechętnie je uiszczali. Uczniami były dzieci nie tylko z Branwi i Branewki, lecz także z Godziszowa, Krzemienia, Łady i Chrzanowa.
Podczas pierwszej wojny światowej szkoła działała jako prywatna i była wspomagana finansowo m.in. przez Komitet Ratunkowy gminy Chrzanów.
Niewiele można powiedzieć o szkole w okresie międzywojennym ponieważ uległy zniszczeniu dokumenty. Zapewne w początkowym okresie szkoła funkcjonowała jako 4-klasowa z jednym nauczycielem. Ale już ok. 1925 r. przekształcono ją w szkołę powszechną II stopnia, w której program nauki siedmioletniej realizowano w ciągu sześciu lat. W tym czasie kierownikiem został Henryk Błaszczyk. Grono pedagogiczne liczyło 3-4 nauczycieli. Oprócz Błaszczyka uczyła jego żona Aleksandra, nie znany z imienia Maśny i Stanisław Pucz,
a w latach trzydziestych Jan Świś i Maria Liwak. Dzieci chętnie uczęszczały do szkoły i nie było problemów z realizacją obowiązku szkolnego. Pod koniec lat dwudziestych postanowiono zastąpić stary budynek szkolny nowym murowanym. Wkład w budowę wniosła cała wieś. Budynek oddano do użytku w 1929 r.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej w szkole zaczęły się normalne zajęcia. Na Ziemie Odzyskane wyjechał długoletni kierownik szkoły Henryk Błaszczyk, którego zasługi w pracy oświatowej, a w czasie wojny także konspiracyjnej pozostają niebagatelne. Jego miejsce zajęła Maria Jabłońska. Budynek szkolny okazał się za mały dla dziatwy szkolnej pochodzącej z Branwi, Branewki i Kolonii Branewki. Koniecznością stało się wynajmowanie dodatkowych sal u gospodarzy branewskich, mi.in. u Marii Dziuby, Jana Dudy, Pawła Dudy, Władysława Jarmuła. Od 1948 r. lekcje prowadziło nowe grono pedagogiczne w składzie Edward Drzazga – kierownik, Irena Drzazga oraz Aleksandra Porzucówna(1950).
W latach 1949 -51 przeprowadzono w Branwi akcję walki z analfabetyzmem, zarejestrowano bowiem 57 analfabetów. Rok 1954 przyniósł istotne zmiany – liczba klas wzrosła do siedmiu, założono elektryczność. Inwentarz szkoły składał się wówczas z 2 szaf, 2 stołów, 3 tablic, 58 ławek, 16 taboretów, 2 krzyży, 2 godeł, 6 map, 1 globusa, radioodbiornika, dzwonka elektrycznego, cyrkla, kątownicy i kątomierza. W 1958 r. nastąpiła wymiana grona pedagogicznego, na miejsce dotychczasowych pedagogów przybyli: Bronisław i Zofia Kuźniccy, Mirosława Lewczyk, Wanda Szczerba i Stanisława Liwak. Kierownikiem szkoły został Bronisław Kuźnicki. W kolejnej dekadzie dokonano remontu kapitalnego oraz kupiono telewizor. W roku szkolnym 1962/63 nauczanie 141 uczniów prowadziło 4 nauczycieli. Aktywnie działały organizacje uczniowskie: ZHP, PCK, SKO. Kolejna zmiana w zespole nauczycieli nastąpiła w 1964 r. Kuźniccy odeszli do Krzemienia, a na ich miejsce przyszli Tadeusz Orzeł, Maria Sulowska oraz Teresa i Zbigniew Ogorzałkowie. Kierownika Bronisława Kuźnickiego zastąpił Tadeusz Orzeł.
Budynek szkolny służył nie tylko uczniom. Organizowano tam różne kursy szkoleniowe -kroju, szycia, motocyklowy, zebrania ZMW, szkoły dla pracujących. Działał uniwersytet powszechny z udziałem lekarzy z Janowa oraz prelegentów z Lublina. Uruchomiona dwuletnia szkoła przysposobienia rolniczego umożliwiła zdobycie fachowej wiedzy z zakresu rolnictwa przez jej absolwentów.
Grono pedagogiczne ulegające dużej fluktacji zwiększało równocześnie swoją liczebność. W 1966 r. pracę rozpoczęły: Irena Rycerz, Maria Orzeł, Wiesław Miszka,
a w następnym roku Zofia Maksim i Irena Malec. Zespół nauczycieli liczył już 6 osób. W 1971 r. przybyła Eugenia Koziara. Po utworzeniu szkół zbiorczych w 1973 r. klasy od piątej do ósmej uczęszczały na zajęcia do Krzemienia, a 4-klasowa Szkoła Podstawowa w Branwi stała się filią szkoły w Krzemieniu. W 1974 r. po odejściu dyrektora Tadeusza Orła do szkoły w Krzemieniu, stanowisko to objęła Eugenia Koziara, która pełniła tę funkcję do 1983 r. Od 1983 r. do 1988 r. dyrektorem szkoły została Krystyna [Kotrybała] Mareczko. W 1986 r. skład grona pedagogicznego przedstawiał się następująco: Krystyna Mareczko, Anna Kata, Dorota Tyra, Bożena Drzymała, Jolanta Kotuła, Małgorzata Kaproń, Maria Pachuta, Teresa Bednarczyk i Beata Gawron. Rok szkolny 1988/89 rozpoczął się od powitania nowego dyrektora – Dariusza Jargiły. Budynek szkoły był za mały dla 6-klasowej szkoły, dlatego lekcje odbywały się również w budynkach wynajmowanych u gospodarzy: pana Stanisława Basaja na Branewce, pana Łukasika w Branwi oraz domu parafialnym. Warunki pracy w szkole zarówno dla nauczycieli jak i uczniów były okropne. Księgozbiór biblioteki mieścił się w zamkniętych szafach, a wypożyczanie odbywało się w salach lekcyjnych. Taka sytuacja była do1993 r.
Od chwili powstania w 1961r. komitetu budowy szkoły składającego się z 15 osób, z przewodniczącym Janem Świsiem na czele, podejmowano liczne próby budowy nowego, większego i funkcjonalnego budynku szkolnego. Próby te spełzły na niczym. Dopiero w 1990 r. po wyborach do władz wojewódzkich, gdzie na stanowisko wojewody powołano pana Władysława Liwaka urodzonego w Branwi, starania o nową szkołę przyniosły efekty. W budowę nowej szkoły zaangażowali się mieszkańcy Branwi, Branewki i Kolonii Branewki, rezygnując czasami ze swoich prac domowych na rzecz szkoły. Duży wkład w budowę nowej szkoły wniósł ówczesny dyrektor Dariusz Jargiło.
Zajęcia w nowym budynku rozpoczęły się 4 stycznia 1993 r. , a oficjalne otwarcie odbyło się 29 sierpnia 1993 r. w niedzielę o godzinie 12:30. Na otwarcie przybyli: wójt Gminy Dzwola – pan Marek Piech, pracownik kuratorium – pani Maria Łach, Kurator Oświaty
i Wychowania – pan Kazimierz Wiszniowski, dyrektorzy szkół gminy Dzwola oraz inni goście zaproszeni na tę uroczystość. Licznie przybyli również mieszkańcy wsi, a wśród nich Komitet Budowy Szkoły. Uroczystość uświetnili swoim występem uczniowie szkoły oraz orkiestra dęta z Łady.
W 1993 r. grono pedagogiczne pracowało w składzie: dyrektor – Dariusz Jargiło, nauczyciele: Teresa Bednarczyk, Marianna Brodowska, Dorota Drzymała, Beata Gawron, Jolanta Kotuła, Maria Pachuta, Alina Papiarz, Maria Wielgus.
Od roku szkolnego 1993/1994 szkoła w Branwi została ośmioklasową Szkołą Podstawową. W 1994 r. mury szkolne opuszczają pierwsi absolwenci, czyli uczniowie klasy ósmej. W 1995 r. ze względów zdrowotnych odszedł dyrektor szkoły – Dariusz Jargiło,
a stanowisko dyrektora objął Krzysztof Fac. Po wprowadzeniu gimnazjum w 1999 r. szkołę opuścili uczniowie klasy ósmej i szóstej, a szkoła przekształciła się w sześcioletnią Szkołę Podstawową. Uczniowie kończący klasę szóstą w kolejnych latach wybierali w większości gimnazjum w Krzemieniu, jednak byli tacy, którzy wybrali gimnazjum w Janowie Lubelskim i Chrzanowie. W kolejnych latach grono pedagogiczne uległo niewielkim zmianom.
Na podstawie książek Zenona Baranowskiego „Dzieje wsi Branew” , „Gmina Dzwola historia i tradycje”, kronik szkolnych i innej dokumentacji szkolnej, opracowała Teresa Bednarczyk.
